Dokonaj interpretacji porównawczej podanych tekstów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. ("Do snu" Jana Kochanowskiego oraz "Język snu" Zbigniewa Herberta przyp. red.)
Treść zadania do realizacji, temat 2 Temat 2. Dokonaj interpretacji porównawczej podanych tekstów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska Obraz cnoty Oto macie ideał człowieka, Podług waszych pojęć, moi drodzy. Uśmiechnięty. Nie klnie. Nie narzeka. I nikomu nie stoi już w drodze. Samolubstwa w nim nie odnajdziecie, Które z bólem stwierdzacie u bliźnich. Piędzi1 miejsca nie zajmie wam w świecie. Jeszcze ziemię wam sobą użyźni. Żony wasze już go dziś nie nęcą. Wół ni osioł ani żadna z rzeczy… Obojętny. Uroczysty nieco. I niczyim już głupstwom nie przeczy. Co miał – rozdał. Z wolą czy bez woli. Nawet zrzekł się swej powietrza części. Niech więc wieniec uznania okoli Ten ideał bez krwi i bez pięści. Bez pragnienia, bez buntu, bez siły, Bez przekory, namiętności, pychy! – Cnót obrazie, moralistom miły, Nie zwycięzco, a ustępco cichy! Takim widzieć chciałabyś każdego. Czujna cnoto, dewotko zgorszona! Bez zarzutu, dalekim od złego, I niech pachnie jak świeca zgaszona… Złóż błogiemu dygi i pokłony I oddreptaj, pokrzepiona skrycie, Pełna wzgardy dla nieuciszonych, Płomienistych, niebezpiecznych życiem! Grzechy ludzkie, żywe, gorączkowe, Pochwalone bądźcie tym wierszem! Żyjcie myślą, uczynkiem i słowem, Od krwi tęższe i od serca szersze! Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Wybór poezji, Wrocław 1998. Zbigniew Herbert “Pan Cogito o cnocie” 1 Nic dziwnego że nie jest oblubienicą prawdziwych mężczyzn generałów atletów władzy despotów przez wieki idzie za nimi ta płaczliwa stara panna w okropnym kapeluszu Armii Zbawienia2 napomina wyciąga z lamusa portret Sokratesa krzyżyk ulepiony z chleba stare słowa – a wokół huczy wspaniałe życie rumiane jak rzeźnia o poranku prawie ją można pochować w srebrnej szkatułce niewinnych pamiątek jest coraz mniejsza jak włos w gardle jak brzęczenie w uchu 2 mój Boże żeby ona była trochę młodsza trochę ładniejsza szła z duchem czasu kołysała się w biodrach w takt modnej muzyki może wówczas pokochaliby ją prawdziwi mężczyźni generałowie atleci władzy despoci żeby zadbała o siebie wyglądała po ludzku jak Liz Taylor albo Bogini Zwycięstwa ale od niej wionie zapach naftaliny sznuruje usta powtarza wielkie – Nie nieznośna w swoim uporze śmieszna jak strach na wróble jak sen anarchisty jak żywoty świętych Zbigniew Herbert, Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze, Wrocław 1992. Realizacja, 1141 wyrazów. Cnota jako idea bardzo często staje się głównym tematem utworów – nie tylko w dobie renesansu, kiedy to odwołania do filozofii antyku były jednymi z najczęstszych w literaturze. Jest to bowiem wartość znana człowiekowi z dawien dawna i w jakiś sposób towarzysząca mu niemalże bezustannie – najczęściej jako drogowskaz pokazujący odpowiedni kierunek. W takim znaczeniu pojawia się również jako temat wierszy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej oraz Zbigniewa Herberta. Obydwoje poeci proponują nam refleksję na temat cnoty jako pewnego wyobrażenia wartości i postaw, i aby tę postawę przybliżyć, ukazują ją w sposób spersonifikowany. W wierszach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej jak i Zbigniewa Herberta cnota jawi się w postaci kobiety – choć z całą pewnością nie ukazanej w ten sam sposób. Obydwa wiersze różnią się bowiem ukazanymi w nich obrazami cnoty, zarówno rodzajem personifikacji, jak i refleksją poetów dotyczącą istoty wartości jaką jest cnota. W wierszu „Obraz cnoty” Maria Pawlikowska-Jasnorzewska skupia się na obrazie człowieka, który żyje cnotliwie, jednakże nie bez ironii. Choć podaje cechy bez wątpienia pozytywne, ich ilość oraz przesada w pewnych stwierdzeniach sprawia, że bohater liryczny staje się nierealny i wręcz w jakiś sposób nieszczery – zbyt idealny, by mógł zaistnieć i zostać przyjęty jako wzór. Poetka wskazuje przy tym w sposób niepozbawiony ironii, że oto obraz cnotliwego człowieka jest wyobrażeniem ludzi, do których kieruje swoje słowa. Wiersz rozpoczyna bowiem ironicznie zabarwiony zwrot do adresatów: „Oto macie ideał człowieka, / Podług waszych pojęć, moi drodzy.” Człowiek wyobrażony jako cnotliwy jest ewidentnie wykreowany na wzór ideału ascetów podawanego przez Kościół – chociaż z pewnością w sposób zhiperbolizowany, a wręcz prześmiewczy. Odwołuje się podmiot liryczny do dziesięciu przykazań, zapewniając odbiorcę, że ten człowiek idealny nigdy nie zapragnie niczego, co należy do kogoś innego. Równocześnie niejako wyśmiewa się z obrazu ubogiego chrześcijanina, który wszystko oddaje innym. Podmiot nie zgadza się, by uznawano go za ideał człowieka, który nie walczy, nie pragnie niczego, nie daje się unieść żadnym emocjom. Bo taki właśnie człowiek jest według podmiotu przegrany. Trudno się zatem dziwić, że podmiot określa cnotę mianem zgorszonej dewotki, która chciałaby każdego widzieć jako osobę bez zarzutu. Pozostaje w tym miejscu postawić pytanie – w jakim celu poetka dokonuje w ostatniej strofie pochwały grzechów? Sądzę, że to właśnie one mogą uczynić cnotę wartością realną. Cnota jest pewnego rodzaju męstwem, odwagą, wartościami dostępnymi każdemu człowiekowi, nie dewotką, która oczekuje ascetycznego wyrzeczenia się wszystkich radości tego świata. Zbigniew Herbert, podobnie do Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej również przedstawia cnotę w sposób spersonifikowany. Podobnie do autorki „Obrazu cnoty” kreuje jednak nie swoje wyobrażenie cnoty, tylko takie, które mają „prawdziwi mężczyźni, generałowie, atleci władzy i despoci”. Tak postrzeganą cnotę poeta opisuje jako kobietę – ale nie piękną; określa ją mianem starej panny. Tej, która nie pociąga mężczyzn, ani w ogóle nikogo, w tej wręcz brzydkiej i starej, trzymającej się starych zasad i wartości, które dla współczesnego człowieka mogą już nie mieć takiej wartości. Cnota ukazana przez Herberta właściwie nie ma w sobie niczego pięknego, ale paradoksalnie oczywistym jest, że sam podmiot, którym w wierszu jest Pan Cogito, człowiek myślący i mądry, żywi do niej bardzo pozytywne uczucia – zupełnie przeciwstawne do tych obecnych w wierszu Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. W „Panu Cogito o cnocie” to przywiązanie do przeszłości i jej wartości, które symbolizuje postać Sokratesa, krzyżyk, a także słowa – a więc wielkie dzieła zapisane i historie podawane ustnie – są dla podmiotu czymś ważnym. Stanowią wartości niewzruszone, które pozwalają się przeciwstawić złu, przemocy, tyranii władzy. Herbert moralista pisał o tym nie raz w swoich wierszach, wystarczy w tym miejscu odwołać się do „Przesłania Pana Cogito” i wyrażonej tam pochwały dla „postawy wyprostowane”. Cnota która mówi wielkie NIE jest powtórzeniem wezwania „Idź wyprostowany wśród tych co na kolanach”. Ona nie ulega oczekiwaniom despotów i atletów władzy, nawet za cenę wyrzucenia ją przez nich na śmietnik. Despoci boją się cnoty, bo przeszkadza im w realizacji niegodziwych planów. W obu wierszach cnota zestawiona jest z perspektywą życia pełnego radości, namiętności, jednakże podmioty mówiące zupełnie inaczej się do tego ustosunkowują – w „Obrazie cnoty” to właśnie życie obfite w zabawy ma największy sens, jest dla cnoty wyzwaniem, prowokuje mężne zachowanie wartości, zaś postawa ascetyczna zostaje wyśmiana. U Herberta natomiast to właśnie cnota, choć powoli chowana wśród staroci, powinna się ostać jako ta, która wskazuje odpowiedni sposób życia. Zaś to życie uwielbiane prze Pawlikowską jest obrazem kuszącym, pięknym – ale na dłuższą metę nie dającym nic z wartości wyższych. Co więcej, podmiot u Herberta mówi o patrzeniu na tę starą pannę w sposób typowo męski – z pewną przekorą mówi, że mogłaby być piękniejsza, bardziej pociągająca, młodsza. Gdyby była ideałem kobiety – zamiast być tylko piękną w środku – zadbała o swój wygląd zewnętrzny, może prawdziwi mężczyźni by ją pokochali. Może. Tę istotną wątpliwość podmiot wyraża w formie trybu przypuszczającego czasownika „może […] pokochaliby ją”. Podmiot z wiersza Herberta mówi w tym miejscu z nieskrywaną ironią, używając przy tym retorycznego zwrotu „mój Boże”, którym ośmiesza „prawdziwych mężczyzn”. Podmiot mówiący w „Obrazie cnoty” przyjmuje zdecydowanie kobiecy punkt widzenia, jest wręcz ofensywny w zwrotach do cnoty, wydaje się w pewnym sensie rywalizować z nią o racje. Wykrzyknienia, niedopowiedzenia stosowane naprzemiennie nadają tej wypowiedzi emocjonalności i ekspresywności. Podmiot zwraca się do tego wypaczonego obrazu cnoty z pogardą, ewidentnie patrzy na nią z góry, a nawet nie traktuje jej poważnie. I sama ostatnia strofa – zaskakujące zakończenie charakterystyczne dla Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej – jest największą zniewagą dla tej wypaczonej, odartej z dawnych wartości idei. Podmiot bowiem zwraca się do samych grzechów, będących według poetki prawdziwym wyzwaniem, jakie niesie ze sobą życie, oznaką ludzkich słabości, z którymi prawdziwa cnota musi się zmierzyć, aby pozostała prawdziwa. Zupełnie inaczej kończy swój wywód monologista z „Pana Cogito o cnocie” – cnota przez niego przedstawiana jest wprawdzie podobna zewnętrznie do tej z „Obrazu cnoty”, jednak stosunek podmiotu do niej nie jest pejoratywny. Dlaczego? Bo to dla „prawdziwych mężczyzn, generałów, atletów władzy i despotów” jest niewygodna. W takim ujęciu wiersz nabiera zupełnie innego znaczenia. Cnota opisywana jest tu pozornie negatywnymi określeniami, ale w sposób pieszczotliwy – zdaje się, że podmiot opowiada o niej jak o ukochanej kobiecie: upartej, ale jednak wspaniałej. Jest on zresztą w swoim monologu bardzo spokojny i konsekwentny – w przeciwieństwie do emocjonalnego podmiotu wykreowanego przez Pawlikowską, nie unosi się emocjami, tym bardziej nie negatywnymi. Nie stosuje żadnych wykrzyknień, raczej powtórzenia, które nadają wierszowi pewnej płynności i spokoju. W takim ujęciu poetycka wypowiedź Herberta przypomina raczej refleksję innego znamienitego poety, Jana Kochanowskiego, u którego tematyka cnoty była obecna już w epoce renesansu. Nie raz odwoływał się on do cnoty jako wartości najwyższej, zgodnie z filozofią stoicką. W swoich pieśniach i fraszkach jednoznacznie stwierdzał, że cnota jest ideą, według której należy żyć, co bardzo przypomina pogląd prezentowany w wierszu Herberta. Choć w obu utworach cnota ukazana jest w sposób upersonifikowany, jako kobieta (dewotka u Pawlikowskiej, stara panna u Herberta) Pawlikowska odnosi się do niej pogardliwe a Herbert pieszczotliwie. Oboje poeci ewidentnie wskazują natomiast, że nawet jeśli dla niektórych ludzi cnota jest przeżytkiem, nie spełnia ich oczekiwań, albo mają o niej mylne wyobrażenie, to jednak cnota jest wartością i zawsze pozostaje ważną ideą. KOMENTARZ CKE Autor przedstawionej interpretacji skoncentrował się na zagadnieniach związanych z rozumieniem cnoty jako idei, która towarzyszy ludziom już od czasów starożytnych. Wprawdzie nie wskazał, w jaki sposób ta idea była w starożytności definiowana i jak pojęcie cnoty kształtowało się przez wieki, ale z wywodu wynika właściwe jej rozumienie. Piszący konsekwentnie realizuje zamysł kompozycyjny. W sposób ciekawy, uwzględniający analityczne obserwacje poczynione w lekturze obu wierszy, uzasadnia przyjętą tezę interpretacyjną, w której wskazał podstawowe podobieństwo – upostaciowienie cnoty w obu wierszach oraz pojmowanie jej jako wartości trwałej i niezmiennej. Przedstawił także różnice w sposobach personifikowania przez oboje poetów cnoty oraz w refleksji poetyckiej temu towarzyszącej. Piszący podkreśla przy tym rolę ironii w kreacji obrazu cnoty i co najistotniejsze, dostrzega dzielące wiersze różnice na różnych poziomach wypowiedzi. Źródło: CKE Matura 2018 rozprawka interpretacja porównawcza Matura 2017 rozprawka interpretacja porównawcza Matura 2016 rozprawka interpretacja porównawcza
dokonaj analizy i interpretacji podanych utworÓw juliana tuwima. scharakteryzuj podmiot liryczny wiersza poezja, okreŚl i przedstaw jego poglĄdy dotyczĄce poezji. zwrÓĆ uwagĘ na zwiĄzek wiersza ranyjulek z pierwszym tekstem.
Trwa matura 2016. Język polski poziom rozszerzony maturzyści zdawali pierwszego dnia. Odpowiedzi i arkusz CKE znajdziecie na naszej stronie. Sprawdźcie, jak poszła Wam matura 2016 z języka polskiego 2016: Język polski poziom rozszerzony [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE]Pierwszego dnia tegorocznej matury uczniowie zdawali język polski. Rano, od godziny 9, zdawali poziom podstawowy (tutaj znajdziecie arkusz i odpowiedzi: Matura 2016: Język polski poziom podstawowy [ODPOWIEDZI, ARKUSZ CKE] ). O godzinie 14 rozpoczął się egzamin z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Odpowiedzi znajdziecie poniżej, arkusz CKE - w galerii zdjęć. Sprawdźcie, jak Wam poszło!Sprawdź też: Matura 2016: Język polski i wszystkie inne przedmiotyMatura 2016: Język polski poziom rozszerzony - odpowiedzi:Wybierz jeden temat i napisz 1. Określ, jaki problem podejmuje Jan Parandowski w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej300 ParandowskiTworzywo literackieKażda inna sztuka ma ograniczony zakres tematów, sama tylko sztuka pisarska nie zna granic. Sięga tak daleko jak słowo, a słowo sięga tak daleko jak myśl, która nie spotyka kresu ani w czasie, ani w przestrzeni. Tematem może być wszystko – od gwiazdy do atomu. Cały wszechświat jest niewyczerpanym tworzywem literackim. W zjawiskach, wrażeniach, wyobrażeniach, pojęciach, uczuciach znajduje literatura swój materiał, czerpie go również z filozofii i nauki, a nawet z samej siebie. To ostatnie zjawisko zachodzi wtedy, gdy pisarz bierze postać stworzoną przez innego pisarza i przedstawia ją na nowo. Tak się dzieje od wieków z postaciami Biblii, Homera, tragików greckich, Dantego, Szekspira. […]Nad pisarzem unosi się chmura pyłków nasiennych, z których każdy może zakwitnąć. Gazeta, ulica, szyld, pole, żebrak pod kościołem, okładka książki, zapach apteki, wszystko, co przyniesie najzwyczajniejsza godzina dnia, kryje w sobie nieprzeczuwane bodźce. Chodzi on po mieście jak każdy z was, […] zatrzymując się przed wystawami, czyta afisze, wsiada do tramwaju czy taksówki. Jego spojrzenie przemyka po waszych twarzach i nic o tym nie wiedząc, możecie mu dać chwilę szczęścia, nieopłaconą zdobycz. Modny kapelusz obdarzy go metaforą, stary, zniszczony płaszcz okryje postać, która wzruszać będzie pokolenia, zasłyszany mimochodem strzęp rozmowy wrośnie w powstające dzieło. Czujny, niestrudzony korsarz porywa niespodziewające się niczego istoty ludzkie. Jak należny sobie łup zbiera ich fizjonomie, postawy, gesty, plądruje ich dusze, mieszkania, unosi nawet ich domy, całe ulice, miasta, kraje. […]Pisarz ma w sobie coś z kłusownika, z włamywacza, złodzieja. Porywa i kradnie. Są ludzie, którzy nie biorą żartem tej metafory. Anegdotyczna historia literatury roi się od procesów, pojedynków, awantur, wywołanych wtargnięciem pisarza w życie szanującychsię obywateli, którzy nie mogą się pogodzić z myślą, że ktoś bierze ich dom, stosunki rodzinne, charaktery, nałogi za surowiec dla dzieła sztuki. Kobiety odmawiały poetom prawa do wierszy, które natchnęła ich uroda, niejednej ciążyła własna nieśmiertelność, uważała ja niemal za kompromitację. […]Pamiętacie XI pieśń Odysei? Widzimy tam Odyseusza, jak siedzi nad wejściem do podziemia i czeka na duszę Teirezjasza, która ma przyjść, napić się świeżej krwi zabitego barana i pokrzepiona odzyskać mowę, by przepowiadać przyszłość. Tymczasem jednak cisnąsię zewsząd cienie umarłych, […] żądne bodaj chwili świadomości. Lecz Odyseusz niewzruszony odpędza tę mgłę ludzką, nawet własną matkę, w oczekiwaniu tej jedynej duszy, dla której przybył z metafora pisarza, osaczonego przez widma łaknące życia, kształtu, i on opiera się im zwycięsko, by dać pierwszeństwo wizji, wybranej spośród wielu sercem lub rozumem. Na inne przyjdzie może kolej, jeśli czasu starczy. Rzadko kiedy starczy czasu. Pisarz,rozstając się ze światem, żegna ze smutkiem te wszystkie głosy, kontury, twarze, postaci, którym nie zdołał dać życia, a których czar długo nawiedzał jego podstawie: Jan Parandowski, Tworzywo literackie, [w:] tenże, Alchemia słowa, Warszawa 1976. Na co zwrócić uwagę przy wypracowaniu na temat w tekście to tworzywa różnych Sztuka oparta na słowie jest najdoskonalszą formą sztuki, ma dużo środków wyrazuArgumenty (z tekstu): Twórcy podejmują w literaturze nieskończenie wiele tematów skupiających się na filozofii, nauce, emocjach, doświadczenia, życiu, całym świecie. Inspiracją dla jednych twórców są prace innych, co pozwala im na dodatkowe interpretacje, reinterpretacje, stosowanie kontekstów. Najczęściej podejmowaną tematyką przez twórców jest codzienność: życie, emocje, sytuacje - to pozwala im stosować metafory i odwołania do innych dzieł. Dramatem pisarza jest mnogość interpretacji i pomysłów, pomimo wybranego (własne): wskazanie szerokiej problematyki i wielości motywów w innych dziełach. Np: "Lalka", "Wesele" a także w wierszach Mirona Białoszewskiego, czy "Ikar" w poezji Ernesta Brylla i Zbigniewa Herberta. Temat 2. Dokonaj interpretacji porównawczej podanych tekstów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 SchulzGenialna epokaZwykłe fakty uszeregowane są w czasie, nanizane na jego ciąg jak na nitkę. Tam mają […] swoje konsekwencje, które tłoczą się ciasno, następują sobie na pięty bez przerwy i bez luki. Ma to swoje znaczenie i dla narracji, której duszą jest ciągłość i jednak zrobić ze zdarzeniami, które nie mają swego własnego miejsca w czasie, ze zdarzeniami, które przyszły za późno, gdy już cały czas był rozdany, rozdzielony, rozebrany, i teraz zostały niejako na lodzie, nie zaszeregowane, zawieszone w powietrzu,bezdomne i błędne?Czyżby czas był za ciasny dla wszystkich zdarzeń! Czy może się zdarzyć, aby już wszystkie miejsca w czasie były wyprzedane? Zatroskani, biegniemy wzdłuż tego całego pociągu zdarzeń, przygotowując się już do jazdy. […]Czy czytelnik słyszał coś o równoległych pasmach czasu w czasie dwutorowym? Tak, istnieją takie boczne odnogi czasu, trochę nielegalne co prawda i problematyczne, ale gdy się wiezie taką kontrabandę jak my, takie nadliczbowe zdarzenie nie do zaszeregowania – nie można być zanadto wybrednym. Spróbujmy tedy odgałęzić w którymś punkcie historii taką boczną odnogę, ślepy tor, ażeby zapchnąć nań te nielegalne dzieje. Tylko bez obawy. Stanie się to niepostrzeżenie, czytelnik nie dozna żadnego wstrząsu. Kto wie – może, gdy o tym mówimy, już nieczysta manipulacja jest poza nami i jedziemy już ślepym Schulz, Genialna epoka, [w:] tenże, Sklepy cynamonowe. Sanatorium pod Klepsydrą, Kraków–Wrocław KonwickiBohińA ja przedzieram się przez zaułki czasu, przez drętwotę wyobraźni, przez moją własną rzekę jakiegoś bólu i muszę się przedostać na tamten brzeg, do mojej babki, Heleny Konwickiej, starzejącej się powoli panny w smutnym czasie, w posępnej epoce, w beznadziejnej chwili beznamiętnej historii, co płynie jak powódź za nami, obok nas, przed nami. […]A może ścigam ją przez obszary przeczuć, przez jeziora tęsknot, przez gęste mgły niepewności. Dlaczego teraz, kiedy przeżyłem wszystkich moich bliskich, kiedy jestem najstarszy i kiedy nie mogę doczekać się mojej godziny, mojego terminu, dlaczego ścigamcień, widmo, marę młodej kobiety biegnącej przez banalną sierpniową łąkę ku banalnemu białemu dworowi, przy którym trzyma wartę modrzew zamieniający się powoli w złotą pochodnię. […]A po drodze zobaczyłem innych wędrowców, co tak jak ja wracają w głąb historii, w płytką niszę osiemnastego i dziewiętnastego wieku, żeby otruć się straszną prawdą albo znaleźć pełne ckliwości fałszywe pocieszenie. Ale ja nie szukam pocieszenia i nie potrzebna mi jest prawda, bo ja ją sam tworzę. Lepszą czy gorszą, mniej czy bardziej wiarygodną, ja ją sam układam z zapamiętań, z wyobraźni i z jakichś tęsknot oraz przeczuć, żeby zostawić za sobą i po sobie nagrobek, mały pomniczek z polnego kamienia, który rozsypie się w proch pewnej jesieni albo wiosny i zniknie na zawsze jak mogiła mego ojca, ale ja kuję ten kamień, rzezam w nim litery i znaki, przytykam usta i w tę martwotę usiłuję tchnąć ducha, co mógłby być nieśmiertelny, ale przecież jest śmiertelny, tylko śmiertelny. Gdzież jest moja babka, […] Helena Konwicka, która razem ze mną przeżyje swoją miłość i razem ze mną któregoś Konwicki, Bohiń, Warszawa interpretacyjna: Obaj autorzy podjęli problem czasu i jego subiektywny charakter dla według Brunona Schulza:zwykły, ciągły, obejmuje ciąg zdarzeń przyczynowo-skutkowych a także czas subiektywny, mierzony emocjami;czas równoległy: historia oficjalna i nieoficjalnaCzas według Tadeusza Konwickiego:wspomnienia czyli czas dobry kojarzony z babcią Heleną, czas zły czyli czas smutku i beznadziei; próby odnalezienia czasu przeszłego, zapanowania nad przemijaniem (powrót do młodości);wędrówki do przeszłości i próby zaznaczenia swojego miejsca na ziemiPoetyka: metaforyczność, refleksyjność, oryginalne i bogate słownictwo, narrator w pierwszej osobie liczby pojedynczej lub mnogiejKonteksty: „Panny z Wilka” Jarosława Iwaszkiewicza, „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej, „Lalka” Bolesława Prusa Polecamy również: Matura 2016. Język polski - Były "Dziady", "Lalka" i wiersz Zbigniewa Herberta
Do zbioru "Ballad i romansów" Adama Mickiewicza nawiązuje wiele utworów, wśród których wyróżniamy balladę o takim samym tytule- "Ballady i romanse" Władysława Broniewskiego. Utwór ten nawiązuje do "Romantyczności" Mickiewicza- oba zaczynają się tak samo:" Słuchaj dzieweczko!-Ona nie słucha- To dzień biały! To miasteczko!"

Próbna matura z Operonem z języka polskiego już 25 listopada 2014 r. Przyszli abiturienci zmierzą się z testami języka polskiego na poziomie podstawowym. Język polski – stara matura (technikum) – poziom rozszerzonyTemat 1. Człowiek przed obrazem Matki Boskiej. Analizując i interpretując podane fragmenty, przedstaw miejsce sacrum w świecie bohaterów. Zwróć uwagę na zaprezentowany w obu utworach obraz ludzi oraz opis ich Sienkiewicz, "Potop" (fragmenty)Olga Tokarczuk, "Prawiek i inne czasy" (fragmenty)Temat 2. Dokonaj analizy porównawczej Hymnu J. Słowackiego i wiersza "Smutno mi, Boże" A. Słonimskiego. Zwróć uwagę na sytuację podmiotu lirycznego oraz sposób konstruowania wypowiedzi Słowacki, "Hymn"Antoni Słonimski, "Smutno mi, Boże"Aktualizacja, godz. 14.[b]Próbna matura 2014/2015 z Operonem. JĘZYK POLSKI - POZIOM PODSTAWOWY - TEMATY:Język polski – Nowa Matura ( liceum) - poziom podstawowy:[/b]Temat 1: Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 Szymborska, Spis ludnościTemat 2: Emigracja – tragiczna konieczność czy szansa? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, analizując podany fragment Lalki. Odwołaj się również do całości utworu i innego tekstu kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 Prus, Lalka, t. 2, rozdz. Dusza w letargu (fragment) Język polski – stara matura (technikum) – poziom podstawowyTemat 1. Rola żon w życiu bohaterów literackich. Analizując i interpretując podane fragmenty,przedstaw postawę bohaterów oraz ich wzajemne relacje. Wykorzystaj znajomość tekstów, abyokreślić, jaki wpływ miały kobiety na życie swoich Shakespeare, MakbetAkt I, scena 7 (fragment)Molier, ŚwiętoszekAkt IV, scena 3 (fragment)Temat 2. Starość jako doświadczenie człowieka. Omów temat, porównując wiersz Juliana TuwimaStaruszkowie i fragment powieści Zofii Nałkowskiej Granica. Zwróć uwagę na prezentowanąprzez bohaterów postawę wobec Nałkowska, Granica (fragment)***Właśnie zakończyła się pisemna próbna matura z Operonem z języka polskiego. W województwie pomorskim przystąpiło do niej 196 w tym roku mają nieco zmienione zasady egzaminu z języka polskiego. Czwarte klasy technikum pisały maturę jeszcze na starych zasadach. Uczniowie mieli do wyboru dwa tematy: 1. Szarość jako doświadczenie człowieka. Omów temat porównując wiersz Tuwima „ Staruszkowie” i fragment powieści Zofii Nałkowskiej „Granica”. Zwróć uwagę na prezentowaną przez bohaterów postawę wobec Rola zon w życiu bohaterów literackich. Analizując i interpretując podane fragmenty przedstaw postawę bohaterów oraz ich wzajemne relacje. Wykorzystaj znajomość tekstów, aby określić jaki wpływ miały kobiety na życie swoich młodzież miała wykorzystać znajomość lektury „Świętoszek” Moliera oraz „Makbet” Williama Myślę, że uczniowie dobrze poradzili sobie z zadaniami, z tego co mówili, nic nie sprawiło im szczególnej trudności. Niektórzy wychodzili nawet przed czasem z sali – mówi Beata Seleman, nauczycielka j. Polskiego w Zespole Szkół Gastronomiczno – Hotelarskich w siły testowali też uczniowie III klas liceów, którzy zmierzą się z nową wersją matury z języka różnica dotycząca języka polskiego będzie dotyczyła części ustnej – zamiast dotychczasowej prezentacji maturzyści będą odpowiadali na pytania, które wylosują przed komisją egzaminacyjną. Ale i egzamin pisemny się zmienia, co jest konsekwencją sukcesywnego wdrażania od roku szkolnego 2009/2010, na kolejnych etapach edukacji,nowej podstawy programowej. - Podstawą nowej formuły egzaminu maturalnego stało się założenie, że młody człowiek w trakcie szkolnej edukacji polonistycznej zdobywa określoną wiedzę na temat świata kultury i jego wybranych przejawów, ale przede wszystkim zostaje wyposażony w narzędzia analizy i interpretacji różnorodnych tekstów kultury – czytamy na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

Dokonaj interpretacji porównawczej podanych tekstów. - w przypadku interpretacji porównawczej: sformułowanie koncepcji porównywania utworów i uzasadnienie tezy interpretacyjnej. Matura rozszerzona. Temat 2. w arkuszu. Plansza, schemat rozprawki interpretacyjnej Co masz zrobić i jak się przygotować? Dostaniesz do analizy dwa utwory lub ich fragmenty, mogą to być wiersze lub proza. Po pierwsze: dobrze przeczytaj oba dzieła – ze zrozumieniem. Po drugie: w jednym i drugim przypadku postaraj się wyjaśnić, co jest treścią przewodnią i zaznacz to jako tezę. Po trzecie: potwierdź swoją tezę, analizując i interpretując pisemnie kolejno – utwór po utworze lub wybierz wariant trudniejszy – wydobądź cechy wspólne, a także różnice, nazwij je i o nich pisz. Po czwarte: podsumuj, potwierdź tezę, podobieństwa i różnice, a następnie uogólnij temat – może zaobserwowane motywy, toposy, symbole, styl pisania, rodzaj wiersza (itp.) spotkać można gdzieś indziej? Po piąte: zwróć uwagę podczas pisania analiz na budowę obu dzieł, popisz się znajomością z zakresu teorii literatury. Przygotowując się, pisz analizy wierszy, wzbogacaj słownictwo w pojęcia teoretycznoliterackie i historycznoliterackie. Uzyskanie maksymalnej liczby punktów w kategoriach ABC daje gwarancję zdania matury na 100%, jeśli pozostałe kategorie D-H też będą na 100%. Oznaczenia: T – teza i nawiązania do niej; A1, A2, A3, A4 – argumenty; A, B, C – kategorie punktowania, kryteria oceniania. Zobacz tabele: punktacja rozprawki. Interpretacja porównawcza w Informatorze CKE Zobacz Interpretacja porównawcza utworów literackich Zadanie składa się z polecenia i dwóch tekstów literackich (epickich albo lirycznych, albo dramatycznych) lub ich fragmentów. Każdy z zestawionych fragmentów musi mieć charakter autonomiczny, to znaczy można przeprowadzić jego analizę i interpretację bez konieczności odwołania się do innych fragmentów lub do całości tego utworu. Interpretacja porównawcza utworów literackich polega na przedstawieniu propozycji odczytania dwóch utworów należących do jednego rodzaju literackiego (odpowiednio: lirycznych, epickich lub dramatycznych), czyli zaprezentowaniu zrozumianych przez zdającego sensów zawartych w tych tekstach, a następnie ustaleniu podobieństw i/lub różnic między nimi i przedstawieniu wniosków wynikających z zestawienia tych podobieństw/różnic. Zadaniem zdającego jest uzasadnienie postawionej tezy/hipotezy interpretacyjnej dotyczącej obu porównywanych utworów przez wskazanie rzeczowych argumentów pozwalających na jej uprawomocnienie. Uzasadnienie powinno znajdować potwierdzenie nie tylko w tekstach, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym). Część argumentacyjna powinna zawierać ustalenia analityczne dotyczące na przykład: – elementów sytuacji komunikacyjnych dostrzeżonych w utworach; – kompozycji tekstów oraz ich funkcji; – cech stylu wypowiedzi i użytych w nich środków językowych (zwłaszcza o charakterze artystycznym) oraz ich funkcji; – dosłownych i niedosłownych znaczeń poszczególnych elementów utworów (w tym ich tytułów – w wypadku porównywania utworów lirycznych), zwłaszcza metaforycznych, alegorycznych i symbolicznych; – przynależności gatunkowej tekstów; – kreacji świata przedstawionego (w tym funkcji motywów literackich w przeczytanych tekstach). Praca interpretacyjna winna zawierać wyprowadzone z tych ustaleń wnioski służące osiągnięciu głównego celu pracy, czyli zaprezentowaniu podobieństw/różnic w całościowych sensach utworów. Zdający może zbudować wypowiedź w rozmaity sposób: w porządku linearnym prowadzącym od poszczególnych ustaleń analitycznych do wniosków natury ogólnej; w porządku linearnym prowadzącym od postawienia tezy/hipotezy, poprzez prezentację argumentów w postaci ustaleń szczegółowych, po sformułowanie wniosku; w porządku nielinearnym – zgodnie z pojawiającymi się skojarzeniami, rozszerzającymi krąg ustaleń lub je zawężającymi i pogłębiającymi. Interpretacja porównawcza dwóch tekstów literackich winna przybrać formę wypowiedzi argumentacyjnej. Ma ona służyć sprawdzeniu umiejętności zdającego z zakresu tworzenia wypowiedzi pisemnej zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, zachowującej zasady spójności znaczeniowej i logicznej, posiadającej czytelną kompozycję, a także spójnej, stosownej i funkcjonalnej pod względem stylistycznym. Wypracowanie nie może liczyć mniej niż 300 słów. Zdający, realizując tę formę wypowiedzi, ma wykazać się umiejętnościami opisanymi w podstawie programowej na poziomie wymagań szczegółowych w zakresie analizy i interpretacji tekstów kultury. Matura próbna CKE 2015 Treść zadania do wykonania Temat 2. Dokonaj interpretacji porównawczej podanych utworów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Józef Czechowicz “żal” głowę która siwieje a świeci jak świecznik kiedy srebrne pasemka wiatrów przefruwają niosę po dnach uliczek jaskółki nadrzeczne świergocą to mało idźże tak chodzić tak oglądać sceny sny festyny roztrzaskane szybki synagog płomień połykający grube statków liny płomień miłości nagość tak wysłuchiwać ryku głodnych ludów a to jest inny głos niż ludzi głodnych płacz zniża się wieczór świata tego nozdrza wietrzą czerwony udój z potopu gorącego zapytamy się wzajem ktoś zacz rozmnożony cudownie na wszystkich nas będę strzelał do siebie i marł wielokrotnie ja gdym z pługiem do bruzdy przywarł ja przy foliałach jurysta zakrztuszony wołaniem gaz ja śpiąca pośród jaskrów i dziecko w żywej pochodni i bombą trafiony w stallach i powieszony podpalacz ja czarny krzyżyk na listach o żniwa żniwa huku i blasków czy zdąży kręta rzeka z braterskiej krwi odrdzawieć nim się kolumny stolic znów podźwigną nade mną nadleci wtedy jaskółek zamieć świśnie u głowy skrzydło poprzez ptasią ciemność idźże idź dalej Józef Czechowicz, żal, [w:] tenże, Wybór wierszy, Lublin 1974. Tadeusz Różewicz “Strach” Wasz strach jest wielki metafizyczny mój mały urzędnik z teczką z kartoteką z ankietą kiedy się urodziłem z czego się utrzymuję czego nie zrobiłem w co nie wierzę co tutaj robię kiedy przestanę udawać gdzie się udam potem Tadeusz Różewicz, Strach, [w:] tenże, Rozmowa z księciem, Warszawa 1960. Zielona czcionka: teza i nawiązania do niej. Czerwona czcionka: szczegółowa analiza obu wierszy. Pogrubienia: dostrzeganie różnic i podobieństw. Realizacja 1. 876 wyrazów „Wasz strach jest wielki/ metafizyczny” pisze Tadeusz Różewicz, reprezentant pokolenia Kolumbów, po piętnastu latach od zakończenia drugiej wojny światowej, której kataklizm przeczuwał w swoich utworach autor wiersza „żal”. Czytając te słowa, ma się wrażenie, że wiersz Różewicza nawiązuje do napisanego przed wojną utworu Czechowicza. Obydwa wiersze, mimo różnych tytułów, traktują bowiem o lęku przed tym, co nieuniknione. W „żalu” strach jest jednak „wielki, metafizyczny”, spowodowany przeczuciem zagłady milionów ludzkich istnień, cywilizacji, kultury, w utworze Tadeusza Różewicza kryje się natomiast pod postacią „małego urzędnika z teczką”, który rozlicza z jednostkowego życia. Odmienność prezentowanych w wierszach ujęć wynika, między innymi, z kreacji podmiotów lirycznych. W utworze Czechowicza do głosu dochodzi poeta-wieszcz, „z głową która siwieje a świeci jak świecznik”. Przemieszcza się on w rzeczywistości nierealnej, stworzonej z własnych proroczych wizji i niczym antyczna Kasandra objawia przyszłość, ostrzega przed zbliżającą się katastrofą. Jego misję potwierdzają „jaskółki nadrzeczne”- „świergoczą to mało idźże”. W wierszu Tadeusza Różewicza podmiot liryczny to zwyczajny człowiek dystansujący się wobec „wielkich metafizycznych strachów”, dystansujący się wobec innych, być może wierzących i żyjących w poczuciu winy i grzechu wobec Boga. W analizowanych utworach dostrzec można również odmienność sytuacji lirycznych. Sytuacja, w której znajduje się bohater wiersza Czechowicza, jest dramatyczna. Wynika to z faktu, że dźwiga on niejako ciężar apokaliptycznych wizji – koszmarów sennych. Widzi „roztrzaskane szybki synagog”, zapowiadające Holocaust, „płomień połykający grube statków liny”, świadczący o niemożności ucieczki z „potopu gorącego”, „żniwa huku i blasków”, zwiastujące ostateczny koniec – zżęcie sierpem dojrzałej ziemi (nawiązanie do Apokalipsy św. Jana). Bohater liryczny słyszy również „ryk głodnych (krwi?) ludów”, doświadcza śmierci innych ludzi („rozmnożony cudownie na wszystkich nas/ będę strzelał do siebie i marł wielokrotnie). Wizje zagłady osaczają go zewsząd. Wszystkie jego zmysły rejestrują nadchodzący kres świata i człowieka, który zmierza ku zezwierzęceniu („nozdrza wietrzą czerwony udój”) i uprzedmiotowieniu. W oczach wędrującego poety-proroka ludzkość jawi się jako krwiożerczy tłum, owładnięty nienawiścią i żądzą krwi, tłum, w którym nie ma już indywidualnych, odrębnych jednostek i nie można już odróżnić człowieka od bestii. Apokaliptyczna wizja zagłady i dramatyczna sytuacja poety, który musi spełnić swoją misję – dać świadectwo prawdzie, przerażają, budzą lęk przed nieludzką rzeczywistością, którą z taką przenikliwością zapowiadał w swojej poezji Czechowicz. W wierszu poety dwudziestolecia międzywojennego wizje zagłady nie są jednak, tak jak w „Dies irae” Jana Kasprowicza, przypieczętowane zatrważającą pointą „Na wszystko mrok nicości nieprzebyty spłynął”. „Kolumny stolic znów się podźwigną”, pojawi się jaskółek zamieć zwiastujących być może wiosnę ocalałej z zagłady ludzkości, „świśnie u głowy skrzydło” boskiej opieki. Świat zacznie powoli wracać do pierwotnego ładu, dzięki ocalonemu z pożogi „płomieniowi miłości”. Czechowicz wierzy więc, podobnie jak Baczyński, który doświadczył wojennej apokalipsy, że „Tych miłości, które z nami na strumieniach białych płyną, […] nie wydepczą nienawiści”. Wiara Czechowicza nie jest jednak tak niezachwiana, wiersz nie głosi ostatecznego zwycięstwa miłości, pozostawia uczucie lęku, co dalej, jak długo potrwa czas pokoju. Czy podobne odczucia budzi wiersz Tadeusza Różewicza? Czy strach, który przyjmuje osobową postać urzędnika z teczką jest na miarę lęków katastroficznych Czechowicza? W pierwszym odbiorze wiersza wydaje się, że nie. Ten strach jest jakby przewidywalny. Sytuację bohatera lirycznego określają również przewidywalne, proceduralne wręcz pytania z ankiety. Pozwalają one odtworzyć najistotniejsze elementy życiorysu: datę urodzenia, źródła utrzymania. Wkraczają jednak w sfery bardziej subtelne, choć celowo nazwane w sposób prosty, wręcz prozaiczny. Bohater liryczny pyta: „czego nie zrobiłem” – zastanawia się więc nad ewentualnymi zaniechaniami, niezałatwionymi sprawami. „W co nie wierzę” odnosi się w ten sposób do jego poglądów na życie, jego systemu wartości, „co tutaj robię” – podejmuje refleksję nad sensem i celem istnienia, a „kiedy przestanę udawać” – nad etyką własnego zachowania, jego autentycznością. W kontekście tych niby nic nieznaczących pytań rodzi się refleksja, czy człowiek współczesny celowo nie umniejsza rangi swoich lęków metafizycznych, czy nie marginalizuje ich, nie sprowadza do poziomu zwykłej, codziennej rozmowy? Czy pod pozorem wypełniania urzędowej ankiety nie kryje się prawdziwy lęk o przyszłość, o sąd nad życiem, o odpowiedzialność za czyny? Czy wreszcie deprecjonowanie lęku metafizycznego nie jest udawaniem, czy rzeczywiście tylko „Wasz strach jest wielki”? Wiersz Różewicza nie udziela odpowiedzi na te pytania. Nie zamyka jednak drogi do przemyśleń na temat metafizycznych lęków nękających jednostkę, która pragnie rozliczyć się ze swoim życiem. W wierszu Czechowicza pojawia się wielki strach przed totalną zagładą ludzkości i wielki żal za utraconymi wartościami i człowieczeństwem, które musi zginąć w pożodze wojennej (by jednak później znowu się odrodzić i znowu zatracić), zaś w wierszu Różewicza – mały wielki strach w obliczu ostatecznego rozrachunku z własnym życiem. Każdy z nich wyrażony został innymi środkami poetyckimi. W utworze Czechowicza dominuje poetyka oniryczna, wizyjność metaforycznych obrazów dosadnie podkreśla przeczuwaną apokalipsę zbliżającej się wojny. Wiersz Różewicza zaskakuje odmiennością środków wyrazu – tekst przypomina bardziej robocze pytania do życiorysu, dzięki paralelizmom składniowym brzmi urzędowo i jednocześnie potocznie. Łączy jednak utwory zupełny brak interpunkcji, który podkreśla wieloznaczność tekstów, pozwala na różne odczytania wielu znaczeń. Strach i żal towarzyszą człowiekowi w różnych sytuacjach i momentach życiowych, mogą mieć różny charakter, dotyczyć różnych sfer życia w wymiarze globalnym i jednostkowym. O tych egzystencjalnych niepokojach i przeczuciach nie pozwala nam zapomnieć literatura. Czy powinniśmy się bać? – o siebie?, o innych?, o świat? W obliczu różnych zagrożeń współczesnej rzeczywistości, w perspektywie eschatologicznej, myślę, że tak. Bardziej jednak powinniśmy być wyczuleni na głos poetów, którzy idą ponad wiekami dalej – czują więcej i wiedzą więcej o świecie i o nas samych. Poziom wykonania A. Koncepcja porównywania utworów: 6 pkt. – znajduje potwierdzenia w obu tekstach; porównywane obszary są dla tekstów trafne i istotne; wypowiedź w wystarczający sposób dla uzasadnienia tezy/hipotezy interpretacyjnej obejmuje i łączy w całość sensy obu utworów. B. Uzasadnienie tezy interpretacyjnej: 12 pkt. – interpretacja jest trafna i pogłębiona, zawiera powiązane z tekstami argumenty, które wynikają ze sfunkcjonalizowanej analizy; jest osadzone nie tylko w tekstach, ale także w kontekstach. C. Poprawność rzeczowa: 2 pkt. – brak błędów rzeczowych. D. Zamysł kompozycyjny: 6 pkt. – kompozycja funkcjonalna. E. Spójność lokalna: 2 pkt. – pełna. F. Styl tekstu: 4 pkt. – stosowny. G. Poprawność językowa: 4 pkt. – brak błędów. H. Poprawność zapisu: 4 pkt. – zapis w pełni poprawny. Realizacja 2 - 322 wyrazy Realizacja 2. 322 wyrazy Wiersz „żal” Józefa Czechowicza oraz „Strach” Tadeusza Różewicza, mimo innego czasu powstania oraz odmiennej tematyki, mają podobny nastrój. W obu utworach podmiotowi towarzyszy przeczucie strachu, zagubienia, obawy i niepewności. W przypadku „Żalu” powodem, który wywołał takie uczucia, jest nieodwoływalne nadejście II wojny światowej, natomiast w „Strachu” jest to pytanie o podstawowe zagadnienia, związane z własnym życiem. W utworze Czechowicza możemy zauważyć przeczucia nadchodzącej katastrofy. Autor pisze o „wieczorze świata”, co jasno symbolizuje wizję nieuniknionej apokalipsy. O tym przeczuciu świadczą prześladowania Żydów, wizja powszechnej śmierci, przez którą osobista tragedia jest tylko „krzyżykiem na listach”. Podmiot liryczny mówi o krwi płynącej rzekami, o „żniwach huku i blasku”, czyli o okropieństwach wynikających z wojny i krwawej okupacji z prześladowaniem i eksterminacją ludności. Dalej pyta o nadzieję lepszego świata i odrodzenie normalnego życia. Motywem, który występuje na początku i końcu wiersza – czyli przed i po katastrofie – są jaskółki, symbolizujące naturę i przyrodę. Myślę, że jest to jedyna w pełni pozytywna rzecz w wierszu. Jej obecność świadczy o nadziei podmiotu lirycznego na odrodzenie świata, za którym on tęskni i za którego końcem wyraża żal. Podobne uczucia występują w wierszu „Strach”. Podmiot liryczny mówi o dręczącym go problemie, jakim są pytania dotyczące jego życia. Odczuwa obawę, czy Bóg oceni jego postępowanie pozytywnie i czy po śmierci trafi on do raju. Utwór opisuje podobną sytuację, jak w przypadku wiersza Czechowicza – jest to dręczący osobę strach i niepokój przed apokalipsą – w pierwszym przypadku całego społeczeństwa, a w drugim jednostki – osobistej tragedii. Myślę, że podmiot liryczny najbardziej boi się wizji Boga jako „małego urzędnika z teczką”, który rozliczy go zupełnie obiektywnie i bezuczuciowo. Podejrzewam, że nadzieją osoby mówiącej w wierszu jest miłosierdzie Boga, który zrozumie jego sytuację życiową i zlituje się nad nim. Oba wiersze świadczą o podobnym podejściu podmiotów lirycznych do zbliżającego się końca, katastrofy. W utworach obecne są przemyślenia na tematy dręczące osoby mówiące w dziełach. Mimo że ich tematy są zupełnie różne – uczucia i klimat są bardzo zbliżone. Poziom wykonania A. Koncepcja porównywania utworów: 4 pkt. –częściowo spójna, obejmuje i łączy sensy obu utworów, ale w sposób niewystarczający dla uzasadnienia tezy/hipotezy interpretacyjnej. B. Uzasadnienie tezy interpretacyjnej: 4 pkt. – częściowo trafne, niepogłębione, brak wniosków i kontekstów, skupienie się jedynie na podobieństwach zestawianych utworów, niekiedy falsyfikacja tekstu (nieznaczna). C. Poprawność rzeczowa: 2 pkt. – brak błędów rzeczowych. D. Zamysł kompozycyjny: 6 pkt. – kompozycja funkcjonalna. E. Spójność lokalna: 2 pkt. – pełna. F. Styl tekstu: 4 pkt. – stosowny. G. Poprawność językowa: 2 pkt. – nieliczne błędy rażące. H. Poprawność zapisu: 4 pkt. – nieliczne błędy nierażące. Realizacja 3 - 386 wyrazów Realizacja 3. 386 wyrazów Zarówno wiersz „żal” Józefa Czechowicza jak i wiersz „Strach” wywołują w czytelniku negatywne emocje. Po ich przeczytaniu czujemy niepokój. Utwory te nawiązują do sytuacji Polski w XX w. Pierwszy z nich opisuje międzywojnie, drugi zaś przedstawia nam początki II połowy XX w. Żal zapowiada katastrofę opierając się na przeszłości, a Strach przypuszcza niepewne jutro. Józef Czechowicz w wierszu „Żal” przepowiada nadchodzące wydarzenia, które miały już miejsce w historii, co zostało przedstawione między innymi w opowiadaniach Zofi Nałkowskiej „Medaliony”. Opowiada on o tym co się wydarzyło. Masowe mordy na żydowskim narodzie, strumienie przelanej krwi, bratobójcza walka, niszczenie architektury to nieliczne klęski, które wkrótce nastąpią. Autor przyrównuje zbliżającą się katastrofę do żniw. Tak jak w żniwa ścina się zboże tak niebawem zostanie wyciętych i pozbawionych tysiące istnień. Czechowicz porównuje jaskółki do samolotów wojskowych przez co pragnie ukazać nam olbrzymie rozmiary katastrofy. Tak jak nacodzień lata krocie jaskółek za niedługo będą latać machiny niosące zagładę. Wykazuje on przez swój utwór okrucieństwo jakim zostaliśmy potraktowani przez ówczesnych sąsiadów Polski. Nasi wrogowie posunęli się do tego stopnia, że nie zważali na pozycję społeczną, płeć czy wiek. Mordowali w sposób okrutny. Zmuszali także do walki bratobójczej poprzez wcielenie do swoich szeregów. Józef Czechowicz pokazuje ciekawą różnicę między rykiem głodnych ludów, a płaczem głodnych. Ten pierwszy odnosi się do ludzi głodnych władzy, zwycięstwa i panowania nad światem. Jest to triumfalny głos. Ten drugi tyczy się lamentu i żalu ludzi pozbawionych możliwości decydowania o swoim losie. Autor w zdaniu „zniża się wieczór świata tego” przepowiada okres biedy, śmierci i tragedii. Mówi on także o samotności Polski w trudach II wojny światowej. Wiersz Tadeusza Różewicza jest pewnego rodzaju ostrzeżeniem przed przyszłością. Autor zapewne przestrzega przed Urzędem Bezpieczeństwa i władzami komunistycznymi w powojennej Polsce które zawładnęły naszym krajem po kapitulacji Niemiec. Różewicz opisuje w utworze metody przesłuchiwania UB. W dwóch ostatnich zwrotkach zawiera się mechanizm działania tego organu. Poprzez zadawanie ciągłych, męczących pytań podejrzany zostaje zmuszony do zeznań niekoniecznie prawdziwych, ale zgodnych z wersją przesłuchującego. Przez słowa takie jak „w co nie wierzę” śledczy podważał wiarę więźnia w system komunistyczny. Traktowani byli w myśl zasady: „kto nie choć trochę z nami ten bardzo przeciwko nam”. W taki sposób Tadeusz Różewicz przestrzega przed przyszłością. Zarówno wiersz „Żal”, jak i „Strach” ukazuje okrutne dzieje Polski i narodu polskiego. Czytelnicy utworów tylko wzmogli w sobie lęk przed nadchodzącym jutrem. Poziom wykonania A. Koncepcja porównywania utworów: 4 pkt. – częściowo niespójna, niewystarczająca dla uzasadnienia tezy/hipotezy interpretacyjnej. B. Uzasadnienie tezy interpretacyjnej: 4 pkt. – częściowo trafne, nie wszystkie argumenty powiązane z tekstami. C. Poprawność rzeczowa: 0 pkt. – błąd rzeczowy wynikający z anachronicznego umieszczenia tekstu i kontekstów w realiach historycznych. D. Zamysł kompozycyjny: 3 pkt. – zaburzenia funkcjonalności. E. Spójność lokalna: 1 pkt. – znaczne zaburzenia spójności. F. Styl tekstu: 4 pkt. – stosowny. G. Poprawność językowa: 0 pkt. – liczne błędy rażące. H. Poprawność zapisu: 0 pkt. – liczne błędy rażące. Matura 2018 rozprawka interpretacja porównawcza Matura 2017 rozprawka interpretacja porównawcza Matura 2016 rozprawka interpretacja porównawcza Na egzaminie maturzyści musieli napisać wypracowanie. Mieli do wyboru dwa tematy. Jeden z nich brzmiał: "Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wierszy Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim i Agnieszki Osieckiej Kolęda z pretensjami. Zwróć uwagę na przedstawione w nich obrazy ludzkiego życia oraz postawę podmiotu mówiącego
Poniżej znajduje się zbiór tematów wypracowań na maturach z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Znajdą Państwo tutaj zadania zarówno z matur głównych, jak i terminu dodatkowego. Przygotowania do matury na podstawie archiwalnych zadań, to jeden z najlepszych sposób przygotowania do właściwego treściTematy wypracowań na maturze z języka polskiego na poziomie rozszerzonym:Matura 2021, termin dodatkowyMatura 2021Matura 2020, termin dodatkowyMatura 2020Matura 2019, termin dodatkowyMatura 2019Matura 2018, termin dodatkowyMatura 2018Matura 2017, termin dodatkowyMatura 2017Matura 2017, "stara"Matura 2016, termin dodatkowyMatura 2016Matura 2016, "stara"Matura 2015, termin dodatkowyMatura 2015Matura 2014Matura 2013Matura 2012, termin dodatkowyMatura 2012Matura 2011Matura 2010Matura 2009Matura 2008Matura 2007Matura 2006Matura 2003Matura 2002 Tematy wypracowań na maturze z języka polskiego na poziomie rozszerzonym: Matura 2021, termin dodatkowy Określ, jaki problem podejmuje Walter Hilsbecher w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Walter Hilsbecher, Pisanie jako terapia Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Osobność (Ignacy Krasicki) oraz Do samotności (Adam Mickiewicz). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2021 Określ, jaki problem podejmuje Jan Błoński w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Jan Błoński, Dramat i przestrzeń Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Labirynt (Krzysztof Kamil Baczyński) oraz Labirynt (Wisława Szymborska). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2020, termin dodatkowy Określ, jaki problem podejmuje Mieczysław Jastrun w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Mieczysław Jastrun, Walka o słowo Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Nad wodą wielką i czystą (Adam Mickiewicz) oraz Znakiem wody (Urszula Kozioł). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2020 Określ, jaki problem podejmuje Bożena Chrząstowska w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Bożena Chrząstowska, Prawda i „zmyślenie” literackie Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Do snu (Jan Kochanowski) oraz Język snu (Zbigniew Herbert). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2019, termin dodatkowy Określ, jaki problem podejmuje Aleksander Główczewski w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Aleksander Główczewski, Komizm w procesie komunikacji literackiej Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Okno wspomnień (Stanisław Baliński) oraz Jeżeli porcelana, to wyłącznie taka (Stanisław Barańczak). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2019 Określ, jaki problem podejmuje Józef Tischner w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Józef Tischner, Filozofia dramatu Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Chciałabym, z tobą poszedłszy... (Kazimiera Zawistowska) oraz Dusza w niebiosach (Bolesław Leśmian). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2018, termin dodatkowy Określ, jaki problem podejmuje Michał Głowiński w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Michał Głowiński, Co to za dziwne zwierzę? (o literaturze XX wieku) Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Sonet V [O nietrwałej miłości rzeczy świata tego] (Mikołaj Sęp-Szarzyński) oraz Rozmowa (Bolesław Leśmian). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2018 Określ, jaki problem podejmuje Bogdan Zeler w podanym tek ście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Bogdan Zeler, Poezja i filozofia Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Nerwy (Cyprian Kamil Norwid) oraz pod dworcem głównym w warszawie (Józef Czechowicz). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2017, termin dodatkowy Określ, jaki problem podejmuje Anna Krajewska w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do tego tekstu oraz do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Anna Krajewska, Dramaty lustrzane Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Do M*** (Adam Mickiewicz) oraz Nagana (Julia Hartwig). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2017 Określ, jaki problem podejmuje Wolfgang Kayser w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Wolfgang Kayser, Groteska Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Obraz cnoty (Maria Pawlikowska-Jasnorzewska) oraz Pan cogito o cnocie (Zbigniew Herbert). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2017, "stara" Zinterpretuj opowiadanie Marka Nowakowskiego Album. Zwróć uwagę na charakter przedstawionych zdarzeń, sposób kreacji bohaterów i ich postawy. Porównaj obrazy utopii ukazane w utworze Marka Grechuty Cisza oddechu trawy i wierszu Wisławy Szymborskiej Utopia. Zwróć uwagę na sposoby przedstawienia utopii i funkcje, jakie pełni ona w obu utworach. Matura 2016, termin dodatkowy Określ, jaki problem podejmuje Jerzy Święch w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Jerzy Święch, Narracje wygnańcze Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Ogród przedziwny (Leopold Staff) oraz Dar (Czesław Miłosz). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2016 Określ, jaki problem podejmuje Jan Parandowski w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując si ę do tego tekstu oraz do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Jan Parandowski, Tworzywo literackie Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Genialna epoka (Bruno Schulz) oraz Bohiń (Tadeusz Konwicki). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2016, "stara" Na podstawie analizy fragmentu Sklepów cynamonowych Brunona Schulza wyjaśnij, w jaki sposób bohater postrzega rzeczywistość. Zwróć uwagę na językowy kształt tekstu. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wierszy Zbigniewa Herberta Mój ojciec i Tadeusza Nowaka Jak się przed tobą wytłumaczę. Zwróć uwagę na kreacje podmiotu mówiącego, sposoby przedstawienia postaci ojca i relacji między synem a ojcem. Matura 2015, termin dodatkowy Znajdź i sformułuj problem, jaki podejmuje Paweł Hertz w poniższym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora. Ustosunkuj się do jego stanowiska, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Do trupa (Jan Andrzej Morsztyn) oraz Sonet XIII (Adam Mickiewicz). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2015 Określ, jaki problem podejmuje Umberto Eco w podanym tek ście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Umberto Eco, Historia piękna Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Na Sybir! (Zygmunt Krasiński) oraz Zesłanie studentów (Jacek Kaczmarski). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Matura 2014 Literackie obrazy miłości i sposoby ich kreowania we fragmentach Don Kichota z La Manchy Miguela de Cervantesa Saavedry oraz Romea i Julii Williama Szekspira. Porównaj obrazy miasta przedstawione we fragmentach opowiadania Brunona Schulza Sierpień i powieści Leopolda Tyrmanda Zły. Omów sposoby ukazania przestrzeni i funkcje, jakie ona pełni w obu utworach. Matura 2013 Porównaj wizerunki Aresa i sposoby oraz cele ukazania tej postaci we fragmentach eposu Homera Iliada i eseju Zbigniewa Herberta Olimpijski generał. Biblioteka i jej u żytkownicy. Analizując i interpretując fragmenty prozy Umberto Eco Imię róży i Melchiora Wańkowicza Ziele na kraterze, porównaj przedstawione literackie obrazy i sposoby ich kreacji. Matura 2012, termin dodatkowy Porównaj sposób ukazania dziecięcych przeżyć i doświadczeń we fragmentach utworów Marcela Prousta W stronę Swanna i Jerzego Pilcha Cud czasu ujemnego. Zwróć uwagę na kreacje bohaterów i sytuacje, w których zostali przedstawieni. Wyjaśnij, w jaki sposób Marcin Świetlicki w wierszu Ładnienie kreuje obraz końca świata. W interpretacji wykorzystaj konteksty literackie. Matura 2012 Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wierszy Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim i Agnieszki Osieckiej Kolęda z pretensjami. Zwróć uwagę na przedstawione w nich obrazy ludzkiego życia oraz postawę podmiotu mówiącego wobec świata. Codzienność w czasach Zagłady. Analizując i interpretując opowiadanie Idy Fink Przed lustrem, zwróć uwagę na kreację bohaterek, ich sytuację oraz znaczenie tytułowego lustra. Matura 2011 Zinterpretuj fragment dramatu Sławomira Mrożka Śmierć porucznika. Określając sytuację dramatyczną i sposób jej budowania, odpowiedz na pytanie, jaką rolę odgrywają w tekście nawiązania do twórczości Adama Mickiewicza i tradycji literackiej romantyzmu. Wykorzystaj odpowiednie konteksty interpretacyjne. Porównaj sposoby kreowania obrazów tańca i jego funkcje we fragmencie poematu Kwiaty polskie Juliana Tuwima i w wierszu Niech żyje bal Agnieszki Osieckiej. Matura 2010 Porównaj obrazy życia ludzkiego przedstawione w podanych fragmentach (Żywot człowieka poczciwego, Prawiek i inne czasy). Zwróć uwagę na kreacj ę osoby mówiącej oraz funkcję motywów czasu i natury. Porównaj konwencje literackie podanych tekstów (Lalka, Bolesław Prus, Noc wielkiego sezonu, Bruno Schulz). Zwróć uwagę na wykreowane w nich przestrzenie i bohaterów literackich. Matura 2009 Na podstawie Pieśni XXII i Trenu IX Jana Kochanowskiego, przedstaw różnice w postawie poety wobec Rozumu i Mądrości. Zwróć uwagę na sposób budowania poetyckiej refleksji. Na podstawie fragmentu powieści Wiesława Myśliwskiego Kamień na kamieniu przedstaw metaforyczne znaczenia drogi. Zwróć uwagę na kreację narratora. Matura 2008 Zanalizuj i zinterpretuj opowiadanie Sławomira Mrożka Lolo, zwracając uwagę na sposób kreowania bohaterów i paraboliczny charakter sytuacji przedstawionej w tekście. Rola słów w relacjach międzyludzkich. Analizując i interpretując fragment powieści Wiesława Myśliwskiego Kamień na kamieniu oraz wiersz Tadeusza Różewicza Słowa, zwróć uwagę na przedstawione sytuacje i sposoby kreowania podmiotu mówiącego. Matura 2007 Dwa obrazy prowincji. Porównaj sposoby ich kreacji w podanych fragmentach Pani Bovary Gustawa Flauberta i Republiki marzeń Brunona Schulza. Obraz małej ojczyzny w początkowym fragmencie poematu Tomasza Różyckiego Dwanaście stacji. Jaką rolę odgrywają w tym tekście nawiązania do Pana Tadeusza? Matura 2006 Analizując i interpretując wiersz Anny Świrszczyńskiej Budując barykadę oraz fragment Pamiętnika z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego, przedstaw i porównaj dwa sposoby prezentacji dramatu zwykłych ludzi uwikłanych w historię. Analizując i interpretując utwór Jarosława Iwaszkiewicza Wiewiórka, przedstaw wzajemne relacje między narratorem a światem przedstawionym. Matura 2003 Żywotność motywu „non omnis moriar” w literaturze polskiej poświadczają między innymi utwory Ku Muzom Jana Kochanowskiego i Do losu Juliana Tuwima. Na podstawie tych tekstów zaprezentuj różnice w sposobie ujęcia motywu oraz rozważ przyczyny takiego ujęcia. Zinterpretuj zamieszczony niżej końcowy fragment tekstu Zbigniewa Herberta Akropol. Rozważ, jak forma eseju służy prezentacji różnych postaw ludzkich wobec wielkich pomników kultury. Matura 2002 Różne literackie wersje mitu o Narcyzie. Owidiusz Metamorfozy (fragm. Baśń o Narcyzie), Maria Pawlikowska - Jasnorzewska Narcyz – analiza i interpretacja porównawcza. Dwie lekcje łaciny. Porównaj sposoby ich przedstawienia we fragmentach Ferdydurke Witolda Gombrowicza i Lekcji łaciny Zbigniewa Herberta. Czytaj dalej: Motyw piekła w literaturze różnych epok
\n dokonaj interpretacji porównawczej podanych utworów
Zasady oceniania rozwiqzañ zadañ INFORMACJA O ZASADACH OCENIANIA PRAC Z ..J Jedną z trudniejszych i bardziej wymagających form wypracowania pisemnego jest interpretacja porównawcza, czyli interpretacja równoległa. Z drugiej strony – dla wprawionych w boju polonistów i pisarzy – jest ona jednym z najciekawszych narzędzi do wnikliwego badania dzieła. Doskonale sprawdza się zarówno w przypadku tekstów poetyckich, literackich, jak i filmowych, teatralnych. Nie sposób też nie zauważyć, że interpretacja porównawcza pozwala płynnie przechodzić pomiędzy różnymi sferami sztuki – zestawiać ze sobą dzieła literackie i ich ekranizacje, jak i dzieła posługujące się tym samym kodem kultury (np. dwie powieści), traktujące o jednym problemie, korespondujące ze sobą licznymi analogiami i odniesieniami kulturowymi. Tak potężna broń interpretacyjna, jaką bez wątpienia jest interpretacja równoległa, wymaga jednak odpowiedniego przygotowania. Oto kilka prostych zasad, które pomogą Ci opanować sztukę pisania. 1. Jak rozpoznać interpretację porównawczą? Czyli kiedy możemy być pewni, że to właśnie po nią powinniśmy sięgnąć? Jeżeli polecenie do zadania/wypracowania zawiera słowo “interpretacja” (nie ANALIZA!) i wskazuje na przynajmniej dwa tytuły. PAMIĘTAJ: zestawienie może być różne. Polecenie może dotyczyć dwóch wierszy tego samego autora, powieści i obrazu, dramatu i utworu muzycznego, wiersza i powieści, utworów poetyckich dwóch różnych autorów. 2. Jak zaplanować działania? Przygotuj plan. Interpretacja równoległa, jak sama nazwa wskazuje, wymaga od Ciebie równoczesnego prowadzenia interpretacji jednego i drugiego utworu. Nie możesz więc skupić się w pierwszej kolejności na tytule X, potem przejść do tytułu Y, a na końcu, łaskawie podsumować punkty wspólne i rozbieżne dla obu. Taka formuła wypowiedzi NIE MIEŚCI się w ramie interpretacji porównawczej. Odpowiednio przygotowany plan, czyli przede wszystkim spisane punkty wspólne dla obu dzieł, pomogą Ci zachować porządek wypowiedzi. Ułatwią płynne i poprawne przechodzenie między kolejnymi argumentami. SPRAWDZONA METODA: tabelka. Korzystałam, korzystam, korzystać będę – zawsze wtedy, kiedy w kontekście mojej wypowiedzi pojawi się interpretacja porównawcza. Powinna składać się min. z 3 kolumn. Liczba wierszy zależy od dzieła, tematu wypowiedzi, no i Twojej wnikliwości interpretacyjnej. Oto przykład takiej tabeli: TEMAT/PROBLEM DZIEŁO X DZIEŁO Y oceniany element 1 opis, argument opis, argument oceniany element 2 opis, argument opis, argument oceniany element 3 W zasadzie największa część pracy – zarówno pod kątem wysiłku, jak i czasu – to właśnie solidne przygotowanie powyższej tabeli. Im dokładniejsza, bardziej szczegółowa ona będzie – tym sprawniej przebrniesz przez etap pisania. Możesz też jeszcze bardziej usprawnić sobie pisanie interpretacji porównawczej i do powyższej tabeli dodać kolejną, 4 kolumnę, która wskaże Ci pokrótce czy omawiasz podobieństwo czy też różnicę. TEMAT/PROBLEM DZIEŁO X DZIEŁO Y Podobieństwo[P]/Różnica [R] oceniany element opis opis R 3. Co porównywać czyli jak tak naprawdę pisać interpretację porównawczą? Trzymaj się tematu. No dobrze. Ale gdzie jest temat, jeżeli mam do przeprowadzenia interpretację równoległą dwóch tytułów – i nic więcej nie ma w zadaniu? Zacznij od podstaw, czyli od analizy. Sprawdź czy do takiej interpretacji porównawczej nadają się poniższe elementy: przynależność gatunkowa (czy ma znaczenie, że oba utwory są wierszami lub jeden z nich jest dziełem poetyckim, drugi – filmowym?); cechy stylu (jest to konsekwencja odpowiedzi na przynależność gatunkową – jedna opowieść może być satyrą, druga – elegią, a łączyć je może jeden temat; warto więc porównać, jak styl wypowiedzi będzie wpływał na rozumienie przekazu); kompozycja dzieła i jego funkcja (konsekwencja cech stylu); Powyższe punkty dotyczą analizy. Są one niezbędne, aby móc napisać interpretację porównawczą. Kolejna kwestia – należy zwrócić uwagę na temat interpretacji. W większości przypadków nie wynika on z samego zestawienia dzieł – zostaje narzucony. Może nim być motyw, wykorzystanie symbolu w strukturze utworu, może też porównanie bohaterów. Na końcu pozostaje jeszcze kontekst – to niezbędny i – niestety – często pomijany element interpretacji porównawczej. A jest on niezwykle istotny. Każde dzieło, każdy temat, każdy problem osadzony jest w konkretnym miejscu w historii literatury. Ta zaś bardzo często wyraźnie koresponduje z historią powszechną, czego doskonałym przykładem może być doba romantyzmu i towarzyszące jej problemy. PAMIĘTAJ: napisanie interpretacji porównawczej (równoległej) nie jest prostym zadaniem. Wiedzą to i poloniści, i egzaminatorzy i oczywiście sami uczniowie. Dlatego też widząc polecenie związane z tą właśnie formą wypowiedzi, musisz być w gotowości do wykorzystania swojej pozaliterackiej wiedzy. Interpretacja porównawcza WYMAGA wiedzy. Musisz ją mieć nt. utworu, kontekstu historycznego, a więc i czasu powstania. Powyższe punkty wydają się proste? Yhym… 🙂 No to do dzieła! 4. Przykład przygotowania materiałów służących do napisania interpretacji porównawczej dwóch utworów poetyckich. Przykład z matury z roku 2017: Dokonaj interpretacji porównawczej podanych tekstów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. (arkusz do pobrania tutaj) Utwory: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – “Obraz cnoty” oraz Zbigniew Herbert – “Pan Cogito o cnocie” Mamy o tyle ułatwione zadanie, że już w poleceniu pojawia się forma wypowiedzi – interpretacja porównawcza. Przechodzimy zatem do wspomnianej wcześniej tabeli (oczywiście jej stworzeniem zajmujemy się PO lekturze obu tekstów). PROBLEM PAWLIKOWSKA HERBERT P/R Temat [1] cnota cnota p Cnota – sposób prezentacji personifikacja personifikacja p Gatunek utwór poetycki utwór poetycki p Styl, tropy, figury [dot. cnoty!] ironia poetycka ironia poetycka p bohater liryczny zbyt idealny (ironia) niedzisiejszy r cel – sens jaki jest cel personifikacji? jaki jest cel personifikacji? r Mając gotową tabelę – przechodzimy do pisania. I teraz uwaga – jak wykorzystać zebrany materiał? Przede wszystkim – pamiętając o tym, iż piszemy interpretację porównawczą musimy pamiętać, że wymagana jest od nas dodatkowa wiedza, czyli znajomość kontekstu. Omawiając pierwszy punkt z tabeli – opisując temat utworów, jakim jest cnota [1] – należy osadzić tenże temat w odpowiednich ramach, tj. pokazać skąd w ogóle mógł on się wziąć w kulturze. To chyba oczywiste, że ani Pawlikowska, ani też Herbert nie wymyślili sobie pojęcia cnoty. Czy zmieniają jego znaczenie? Jeżeli tak – to tym bardziej należy pokazać CO ZMIENIAJĄ, czyli jaki jest pierwowzór? Skąd się wzięło pojęcie cnoty? Co ono oznacza? Z jakimi epokami jest ono szczególnie związane (starożytność? średniowiecze i ethos rycerski?). Dopiero na tle mocnego ugruntowania tematu w jego kontekście, można przeprowadzić prawidłową interpretację równoległą – dopiero wówczas zbudowany zostaje punkt odniesienia dla obu, omawianych utworów. Analogicznie do powyższego zestawienia uwadze interpretacyjnej podlegać powinny kolejne elementy. Im bardziej szczegółowa i lepiej przygotowana zostanie tabela, tym łatwiej będzie Wam zobrazować ją słowami prawidłowo przygotowanej interpretacji porównawczej. Zależność powinna wyglądać następująco: temat/problem 1 – wiersz X – wiersz Y; temat/problem 2 – wiersz X – wiersz Y; etc. I co – nadal uważasz, że nie wiesz jak napisać interpretację porównawczą? 🙂 5. Podsumowanie W podsumowaniu powinny znaleźć się wnioski. Nie należy ponownie przytaczać argumentów, które już zostały opisane. Jeżeli sugerowana przeze mnie tabela była przez Ciebie rzetelnie przygotowana – to tak naprawdę masz też gotowe zakończenie. Spójrz na nią raz jeszcze i odpowiedz sobie na pytanie: czy interpretowane utwory więcej łączy czy dzieli? Co je łączy – czy są to elementy konstrukcyjne, takie poza sensem utworu? Czy wręcz przeciwnie? Wystarczy, że w miejscu podsumowania wyraźnie zaakcentujesz odpowiedzi na powyższe pytania, a doskonale zamkną one Twoją profesjonalnie napisaną interpretację równoległą. 6w9ZG.
  • mofu0q8mf8.pages.dev/287
  • mofu0q8mf8.pages.dev/228
  • mofu0q8mf8.pages.dev/65
  • mofu0q8mf8.pages.dev/129
  • mofu0q8mf8.pages.dev/183
  • mofu0q8mf8.pages.dev/141
  • mofu0q8mf8.pages.dev/188
  • mofu0q8mf8.pages.dev/335
  • mofu0q8mf8.pages.dev/67

    • dokonaj interpretacji porównawczej podanych utworów